1971, ΗΠΑ, 136 λεπτά, έγχρωμο, Αγγλικά, μυθοπλασία, DCP 2K – 1:1,85
Ψηφιακά ανακαινισμένη κόπια με καινούργιο υποτιτλισμό

Πρωταγωνιστούν: Μάλκολμ Μακντάουελ, Πάτρικ Μακγκί, Μάικελ Μπέιτς,
Ουόρεν Κλαρκ, Τζον Κλάιβ, Αντριέν Γκόρι, Καρλ Ντίρινγκ
Σενάριο: Στάνλεϊ Κιούμπρικ, Άντονι Μπάρτζες
Σκηνοθεσία: Στάνλεϊ Κιούμπρικ
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Τζον Άλκοτ
Μοντάζ: Μπιλ Μπάτλερ
Καλλιτεχνική διεύθυνση: Τζον Μπάρι
Παραγωγός: Ρόμπερτ Άλαν Όρθουρ
Παγκόσμια εκμετάλλευση: Warner Bros
Ελληνική διανομή: RIVIERA

Υποψηφιότητες Όσκαρ
Υποψηφιότητα Καλύτερης Ταινίας
Υποψηφιότητα Καλύτερης Σκηνοθεσίας (Στάνλεϊ Κιούμπρικ)
Υποψηφιότητα Καλύτερου Διασκευασμένου Σεναρίου (Στάνλεϊ Κιούμπρικ)
Υποψηφιότητα Καλύτερου Μοντάζ (Μπίλι Μπάτλερ)

Υποψηφιότητες BAFTA
Υποψηφιότητα Καλύτερης Ταινίας
Υποψηφιότητα Καλύτερης Σκηνοθεσίας (Στάνλεϊ Κιούμπρικ)
Υποψηφιότητα Καλύτερης Διεύθυνσης Φωτογραφίας (Τζον Άλκοτ)
Υποψηφιότητα Καλύτερης Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης (Τζον Μπάρι)
Υποψηφιότητα Καλύτερου Μοντάζ (Μπίλι Μπάτλερ)
Υποψηφιότητα Καλύτερου Σεναρίου (Στάνλεϊ Κιούμπρικ)
Υποψηφιότητα Καλύτερης Μουσικής Επένδυσης (Μπράιαν Μπάλμεϊ, Τζον Τζόρνταν, Μπιλ Ρόου)

Υποψηφιότητες στις ΧΡΥΣΕΣ ΣΦΑΙΡΕΣ
Υποψηφιότητα Καλύτερης Ταινίας (Δράμα)
Υποψηφιότητα Καλύτερης Σκηνοθεσίας (Στάνλεϊ Κιούμπρικ)
Υποψηφιότητα Καλύτερου Ηθοποιού (Μάλκολμ Μακντάουελ)

Φεστιβάλ Βενετίας
Βραβείο Passineti για την καλύτερη ξένη ταινία

«Η πιο τολμηρή ταινία τρόμου. Και η πιο απάνθρωπη.»
Sunday Times

«Η ταινία σε χτυπά, και σε χτυπά σκληρά. Λειτουργεί με έναν τρόπο που μόνο ένας μετρ θα μπορούσε να καταφέρει.»
The Times

«Αυτή η ανατριχιαστική, υπνωτική διασκευή της νουβέλας του Άντονι Μπάρτζες, θα μπορούσε να  εξελιχθεί σε μια από τις πιο επιδραστικές ταινίες της δεκαετίας του 70.»
The Guardian

«Μια απολύτως ασυνήθιστη και αποπροσανατολιστική κινηματογραφική εμπειρία.»
The New York Times

«Ένα από τα πιο δυσοίωνα φιλμ ολόκληρης της ιστορίας του σινεμά.»
London Evening Standard

ΣΥΝΟΨΗ

Στο παρηκμασμένο Λονδίνο ενός όχι και τόσο μακρινού μέλλοντος, ο νεαρός δανδής Άλεξ Ντελάρτζ κι η συμμορία του, περνάνε τον καιρό τους με τραμπουκισμούς, ληστείες, βιασμούς και πάσης φύσεως εγκλήματα, καλοπερνώντας τα βράδια στο Κορόνα Μιλκ-μπαρ.

Όταν ο Άλεξ πέσει στα χέρια της αστυνομίας, θα εγκλωβιστεί σε ένα πολιτικό παιχνίδι που θα του καθορίσει τη ζωή.

H TAINIA

Στις αρχές τις δεκαετίας του 70, ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ, ερχόμενος από το γενικής αποδοχής «2001, Οδύσσεια του Διαστήματος», δεν δυσκολεύτηκε να βρει χρηματοδότηση για το επόμενο σχέδιό του. Θα ήταν μια διασκευή ενός μυθιστορήματος του Άντονι Μπέρτζες, του 1962, με τίτλο «Το Κουρδιστό Πορτοκάλι».

Το βιβλίο του Μπέρτζες, μια μελλοντολογική ιστορία ενηλικίωσης σε μια δυστοπική Αγγλία, ήταν γεμάτο από ωμές περιγραφές βιαιοπραγιών και ωμοτήτων, με βασικό ήρωα έναν βίαιο, φορές κτηνώδη νεαρό, ηγέτη μιας συμμορίας νεαρών παραβατικών, που συνεννοούνταν σε μια επινοημένη από τον Μπάρτζες αργκό.

Το κατά Κιούμπρικ «Κουρδιστό Πορτοκάλι» γυρίστηκε σχετικά γρήγορα για τα στάνταρντ του δημιουργού του και, με την πρώτη του κιόλας προβολή, προκάλεσε θόρυβο και συζητήσεις. Ήταν κυρίως η απεικόνιση της βίας, πρωτόφαντη ως τότε, τουλάχιστον σε «στουντιακή» ταινία ευρείας κατανάλωσης, η εικόνα ενός εντελώς παρηκμασμένου Λονδίνου και μας πλήρως διεφθαρμένης «δημοκρατίας», η απολύτως ρεαλιστική γλώσσα των ηρώων, ο απόλυτος αμοραλισμός και κυνισμός που διέτρεχε το φιλμ. Με την κυκλοφορία της ταινίας ξέσπασε ένα κύμα αναιτιολόγητων παραβατικών πράξεων, αντιγραφών κυρίως αυτών που παρουσιάζονται στο φιλμ. Πολύ σύντομα ο ίδιος ο Κιούμπρικ ζήτησε την απαγόρευση της προβολής της ταινίας στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το cult ήταν αναμενόμενο. Σε λίγο καιρό η ταινία κυκλοφόρησε στα βίντεο κλαμπ, εισαγωγή από τις ΗΠΑ, η ζήτηση ήταν τέτοια, που πολλά μαγαζιά κρεμούσαν επιγραφή «Εμείς Δεν έχουμε το Κουρδιστό Πορτοκάλι». Όσο κι αν ακούγεται παράξενο, η απαγόρευση τέλειωσε με τον θάνατο του Κιούμπρικ, το 1999.

Το 1971, το Λονδίνο (κι η Αγγλία) ζούσε ακόμα τις δοξασμένες ημέρες του swinging London, η οικονομική ευμάρεια της δεκαετίας του 60 δεν έδειχνε πως κινδυνεύει ιδιαίτερα, οι δυτικές μητροπόλεις παρέμεναν γαλήνιες, ιδίως μετά την κόπωση των κοινωνικών κινημάτων της προηγούμενης δεκαετίας. Το έργο του Κιούμπρικ έσκασε σαν ένα απολύτως δυστοπικό όραμα κατάρρευσης, παρακμής, πλήρους αποσάθρωσης κάθε κοινωνικού-πολιτικού θεσμού. Μαζί με το κρεσέντο της βίας της συμμορίας των πρωταγωνιστών του φιλμ, τις αρκετές σεξουαλικές σκηνές, ειδικά με τον τρόπο που παρουσιάζονταν, το αλλόκοτο ενδυματολογικό στυλιζάρισμα και την ηλεκτρονική μουσική υπόκρουση του Ουόλτερ Ουίλιαμς (διασκευές μοτίβων κλασσικής μουσική), οι θεατές αντιμετώπιζαν ένα πρωτόφαντο θέαμα, συγχρόνως ελκυστικό και απωθητικό, διασκεδαστικό και δυσοίωνο, φιλοσοφημένο και κυνικό. Πολλοί εξέχοντες κριτικοί όπως η Πολίν Καέλ ή ο Ρότζερ Έμπερτ διέγνωσαν φασίζουσες αποχρώσεις ή απλουστευτικούς ιδεολογικούς συμβολισμούς. Το φιλμ καταξιώθηκε ως cult στα όρια του exploitation, μια αυστηρά ακατάλληλη ένοχη απόλαυση για τους σινεφίλ.

Σε πολύ λίγα χρόνια, η Βρετανική (και όχι μόνο κοινωνία), θα βίωνε από πρώτο χέρι την φανταστική δυστοπία του «Κουρδιστού Πορτοκαλιού». Η οικονομική κρίση θα διέλυε την πλαστή ευμάρεια, η ανεργία θα χτυπούσε κατευθείαν τον νεανικό πληθυσμό, οι βίαιες συμπεριφορές θα έμπαιναν στην ημερήσια διάταξη όλο και πιο συχνά, φαινομενικά άνευ λόγου και αιτίας. Παράλληλα, θα γεννιόταν το πανκ, σαν ύφος, στυλ, αντιμετώπιση της ζωής, μια γνήσια νεανική αντικουλτούρα.

Το «Κουρδιστό Πορτοκάλι» είχε μιλήσει για όλα αυτά πολύ πιο πριν, σχεδόν προφητικά. Υπήρξαν γκρουπ του νέου κύματος που πήραν το όνομά τους από την ταινία («Heaven 17», «Moloko»). Οι ενδυματολογικές επιλογές των πάνκηδων ήταν απολύτως συγγενικές των συμμοριτών της ταινίας, ου μην και επηρεασμένες από το έργο του Κιούμπρικ. To πολιτικό – κοινωνικό σύστημα κλυδωνιζόταν (και συνεχίζει να κλυδωνίζεται) από ατέλειωτα σπεκουλαρίσματα και χειραγώγηση των ΜΜΕ. Και, μέσα σ’ όλα, η ανθρώπινη μονάδα, προσπαθεί να κατανοήσει πόσο ακόμα έχει τη δυνατότητα να επιλέγει (ένα από τα βασικά θέματα του βιβλίου του Μπέρτζες. Πεντέμισι δεκαετίες μετά την πρώτη προβολή της, η ταινία του Κιούμπρικ γίνεται όλο και πιο επίκαιρη, δυστυχώς περιγράφοντας μια ζοφερή πραγματικότητα κι όχι ένα δυσάρεστο, δυνητικό μέλλον.