Οι 10 καλύτερες ταινίες της κινηματογραφικής σεζόν 2015 – 2016, αποκλειστικώς φιλμ που διανεμήθηκαν στη χώρα μας, είναι εδώ. Μια λίστα που συζητιέται, ενίοτε προκαλεί και, αν μη τι άλλο, διαφέρει από την προβλεψιμότητα των «ιερών αγελάδων» και της «κουλτούρας» της ντόπιας κριτικής. Αυτός είναι ο ειλικρινής απολογισμός του Ηλία Φραγκούλη.

Είναι αυτή η μοναδική στιγμή του χρόνου στην οποία αποκαλύπτεται μια τρομακτική αλήθεια: υπάρχουν και ταινίες που μου αρέσουν! Ακολουθώντας, λοιπόν, την παράδοση της ελληνικής κινηματογραφικής πραγματικότητας (και όχι τα αμερικανικά πρότυπα απολογισμού έτους), ιδού η λίστα με τα 10 σημαντικότερα κινηματογραφικά φιλμ που (διανεμήθηκαν στη χώρα μας και) επέλεξα από τη σεζόν η οποία μόλις τέλειωσε. Η σειρά αρίθμησης είναι πάντοτε αξιολογική. Η αντοχή τους στο πέρασμα του χρόνου θα τεσταριστεί με αναδρομικές επισκέψεις, δικές μου και δικές σας, στο μέλλον…

Να σημειωθεί ότι η χειρότερη ταινία της κινηματογραφικής σεζόν 2015 – 2016 ήταν η «Επιστροφή» του Αλεχάντρο Γκονζάλες Ινιάριτου. Για εκείνα τα 156 λεπτά οδύνης και ασημαντότητας στο σινεμά. Για τον ΝτιΚάπριο, την αρκούδα, τον… Ταρκόφσκι (!) και τον λήσταρχο Νταβέλη (#diplhs) που μετά τα φεστιβάλ πήρε σβάρνα τα Όσκαρ, λανσάροντας «ποιητικό» λούστρο σε αφελείς. Στον αγύριστο.

Συμπληρωματικά (για να χαρεί περισσότερο το φιλοθεάμον κοινό), στο… χείριστο top 5 της σεζόν, ακολουθούν τα φιλμ (με αξιολογική σειρά): η «Νιότη» του Πάολο Σορεντίνο («ένα γκροτέσκο luxury resort εικόνων δίχως κανένα νόημα»), το «Ουζερί Τσιτσάνης» του Μανούσου Μανουσάκη («το ‘Αυτοί που Μίλησαν με τον Θάνατο’ του Γιάννη Δαλιανίδη είναι αριστούργημα μπροστά σε τούτη την παρωδία!»), το «Οι Θεοί της Αιγύπτου» του Άλεξ Πρόγιας (μια χαμένη ευκαιρία για χολιγουντιανού μεγέθους guest από την οικογένεια Πατούλη) και η «Anomalisa» των Τσάρλι Κάουφμαν & Ντιουκ Τζόνσον («μια ατελής, ελαττωματική ιδέα banal υπαρξισμού»). Προκαλώ κάποιον να τα παρακολουθήσει back-to-back. Πλούσια δώρα (#Delfinario)!

Ας πάμε στα καλύτερα της σεζόν τώρα.

10. SPOTLIGHT. ΟΛΑ ΣΤΟ ΦΩΣ (2015) του Τομ ΜακΚάρθι

Το «Spotlight», αυτό το αναπάντεχο Όσκαρ καλύτερης ταινίας, θίγει ένα συγκεκριμένο, σαφώς τρομακτικό για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια σκάνδαλο, δίπλα σε συγκεκριμένες περιπτώσεις παραβατικής συμπεριφοράς. Ξανασκέψου με τι θα μπορούσες να αντικαταστήσεις το θέμα της παιδεραστίας και δέξου τη σημασία τής καταπολέμησής της εκεί έξω. Οι απεχθέστερες πράξεις πρέπει να τιμωρούνται. Όποιο κι αν είναι το κόστος. Ας γίνει η ιδέα αυτή βασική αρχή στη ζωή όλων μας. (Πλήρης κριτική της ταινίας βρίσκεται εδώ.)

09. ΤΟ ΔΩΜΑΤΙΟ (2015) του Λένι Εϊμπραμσον

Κι αν η ζωή ξεκινούσε από την αρχή, στο σύμπαν ενός μικρού δωματίου; Με την προοπτική, τις αληθινές διαστάσεις, το νόημα των λέξεων, την επαφή και την επικοινωνία με ένα ολοκληρωτικά άγνωστο «έξω», να μην ταιριάζουν με τα όσα γνωρίζουμε γι’ αυτό; Ο μικρός Τζακ ήρθε από… «άλλο πλανήτη», αλλά μας έβαλε πολλές ιδέες στο μυαλό για τη σημασία των δικών μας τετραγωνικών μέτρων σε τούτον τον κόσμο. Εκείνων στα οποία μεγαλώνουμε αναγκαστικά κι εμείς. Ελεύθερα… έγκλειστοι. Παραδόξως. (Πλήρης κριτική της ταινίας βρίσκεται εδώ.)

08. ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΑΠΟ ΤΗ ΔΑΝΙΑ (2015) του Τομ Χούπερ

Θα ήταν εύκολο να κατηγορήσει κανείς το «Κορίτσι» αυτό για τη «straight» οπτική του και τη βαρύτητα που δίνεται πάνω στον δεσμό τού Άιναρ με τη σύζυγό του Γκέρντα, όμως πρέπει να μην ξεχνάμε ότι το φιλμ δεν μιλά για τη σεξουαλικότητα αλλά για κάτι πολύ βαθύτερο. Τι είναι το σώμα μας; Γιατί το «υπηρετούμε» υπό αυτούς τους όρους; Η υπερβατική απόπειρα της «μεταμόρφωσής» του δηλώνει κάτι το αυτοκαταστροφικό ή είναι μονάχα η Φύση εκείνη που σε τιμωρεί για τη «βλασφημία» σου απέναντί της; (Πλήρης κριτική της ταινίας βρίσκεται εδώ.)

07. STAR WARS: Η ΔΥΝΑΜΗ ΞΥΠΝΑΕΙ (2015) του Τζεϊ Τζεϊ Εϊμπραμς

Μπήκα να δω μια ταινία που ενδεχομένως να αντιμετώπιζα με έναν κάποιο κυνισμό, έχοντας καχύποπτες, βαριές προκαταλήψεις για τις προθέσεις της, κυρίως εξαιτίας του studio που διανέμει σήμερα τούτη την περίφημη saga του φανταστικού. Βγήκα με τα μάτια πρησμένα από το κλάμα. Γιατί το 1977, ήμουν κι εγώ εκεί… Ο Τζέι Τζέι Έιμπραμς πήρε «συγχωροχάρτι» γι’ αυτή την old-school ανακύκλωση των δύο original φιλμ, επειδή (πραγματικά!) μας ξαναπήγε στα παιδικά μας χρόνια. Την επόμενη φορά… καμία επιείκεια! (Πλήρης κριτική της ταινίας βρίσκεται εδώ.)

06. ΕΝΑΣ ΑΛΛΟΣ ΚΟΣΜΟΣ (2015) του Χριστόφορου Παπακαλιάτη

Εάν το μέλημα μιας ελληνικής ταινίας και του δημιουργού της είναι να μιλήσει στο κοινό για το σήμερα, να το φέρει αντιμέτωπο με καθημερινές αλήθειες, να το κάνει να αντιμετωπίσει τίμια την εποχή του, να μοιραστεί την αφήγηση ως βιώματα δικά του ή του διπλανού του, να νιώσει τα συναισθήματα ενός λαού ολόκληρου, τότε ο Χριστόφορος Παπακαλιάτης γύρισε το φιλμ που το ντόπιο σινεμά δεν μπορούσε, δεν τολμούσε, ούτε καν είχε την ικανότητα να παραδώσει στους Έλληνες θεατές… εδώ και δεκαετίες! (Πλήρης κριτική της ταινίας βρίσκεται εδώ.)

05. ΜΑΡΓΚΕΡΙΤ (2015) του Ξαβιέ Τζιανολί

Τι είναι στ’ αλήθεια η… αλήθεια; Και μπορεί να μας δώσει την απάντηση σ’ αυτό ο κινηματογράφος, η Τέχνη που υπηρετεί πρωτίστως την απάτη; Με έμπνευση την «ούτε στο σινεμά» περίπτωση μιας ζάμπλουτης κυρίας, παλαβής (αμφίσημα) για την opera μα εντελώς παράφωνης, ο Ξαβιέ Τζιανολί υπέγραψε την πιο υποτιμημένη ταινία της σεζόν, ένα κοινωνικο-πολιτιστικό μάθημα με «πλάγιο» θέμα την κακοήθεια του ψεύδους και την πονετική έως εξολοθρευτική ισχύ τής αλήθειας. (Πλήρης κριτική της ταινίας βρίσκεται εδώ.)

04. ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΣΟΡΤΑΡΙΣΜΑ (2015) του Άνταμ ΜακΚέι

Οι απώλειες από την ιστορία αυτού του φιλμ, μονάχα στην Αμερική, μετρήθηκαν σε πέντε τρισεκατομμύρια δολάρια, με συνέπειες τόσο ολέθριες και για τον υπόλοιπο πλανήτη, σε βαθμό να ακούς τον Μπραντ Πιτ να ομολογεί πως έτσι καταστράφηκε η οικονομία της Ισλανδίας και της Ελλάδας. Στο φινάλε, η κατανόηση της ασημαντότητας της ανθρώπινης ύπαρξης μέσα σε τούτο το πλαίσιο ενός υπαρκτού οικονομικού… Παγκοσμίου Πολέμου, μόνο γέλια οργής μπορούσε να σου προκαλέσει. (Πλήρης κριτική της ταινίας βρίσκεται εδώ.)

03. Η ΟΛΟΚΑΙΝΟΥΡΓΙΑ… ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ! (2015) του Ζακό Βαν Ντορμέλ

Όταν το σινεμά έχει φαντασία και χιούμορ, η δική μας η ζωή γίνεται πιο όμορφη. Εάν αυτό είναι και το δικό σου Ευαγγέλιο, τότε το παραμύθι που έχει στήσει εδώ ο Ζακό Βαν Ντορμέλ σε πήρε μαζί του. Ξαναγράφοντας το Ευαγγέλιο της Πίστης σου προς αυτό, ως υπέρτατη μορφή διασκέδασης, εξιλέωσης και ιδανικού «φευγιού». Με έμπνευση που δεν είχε… τον Θεό της! Κι ας προσπαθούσε να μας πείσει ότι Εκείνος ζει στις Βρυξέλλες. Χειρότερο ψέμα κι από τις ίδιες τις Γραφές, δηλαδή. (Πλήρης κριτική της ταινίας βρίσκεται εδώ.)

02. Ο ΑΣΤΑΚΟΣ (2015) του Γιώργου Λάνθιμου

Στα πρώτα χρόνια της ζωής μας, σκεφτόμαστε ή μας ρωτάνε τι θα γίνουμε όταν μεγαλώσουμε. Στα… τελευταία χρόνια της ζωής μας, κανείς δεν θέλει να σκέφτεται ή να ρωτά τι θα απογίνουμε αφού πεθάνουμε. Στον «Αστακό», ο Γιώργος Λάνθιμος (μετά της φανταστικής πένας του Ευθύμη Φιλίππου, κλασικά) εφευρίσκει μια «άλλη» δεύτερη ζωή, μια μεταλλαγή στην οποία ο θνητός «θάνατος» αποτελεί την καταδίκη για τους μοναχικούς ανθρώπους που δεν βρίσκουν το ταίρι τους. Κατά κάποιο τρόπο, και η ίδια η ταινία… δεν έχει ταίρι σε τούτον τον κόσμο! Επιτρέποντας την καθολική αναγνώριση ενός σκηνοθετικού ταλέντου που, κάθε επόμενη φορά, σε φέρνει αντιμέτωπο με το καινούργιο, τούτο το φιλμ έσπασε ακόμη ένα «φράγμα» για τον δημιουργό του. Ενώ στα πάτρια, απλά, συνεχίζουν να βγάζουν τα μάτια τους… (Πλήρης κριτική της ταινίας βρίσκεται εδώ.)

01. ΠΟΡΦΥΡΟΣ ΛΟΦΟΣ (2015) του Γκιγέρμο ντελ Τόρο

Η αγάπη κάνει τους ανθρώπους ικανούς για τα πάντα. Τρομακτικούς, πιο επικίνδυνους κι από τις αλύτρωτες ψυχές του Crimson Peak που πέρασαν στην «άλλη» πλευρά, αφήνοντας πίσω μονάχα θνητά τέρατα, ικανά να ροκανίσουν τα σωθικά ενός ολόκληρου πολιτισμού. Δεν είναι λυπηρή η διαπίστωση. «Είναι η φύση. Υπάρχει ένας άγριος κόσμος από πράγματα που πεθαίνουν ή τρώνε το ένα το άλλο, ακριβώς κάτω από τα πόδια μας…». Ειλικρινά. Και χωρίς «μεταφορές». Πέρα από τα όποια layers της κριτικής ανάγνωσης, ο Γκιγέρμο ντελ Τόρο γύρισε ένα κομψοτέχνημα αγάπης και σεβασμού προς το κινηματογραφικό genre που λατρεύει. Θα περάσουν μερικές δεκαετίες για να αντιμετωπιστεί με ισάξιο σεβασμό τούτο το έργο. Εδώ θα είμαστε… (Πλήρης κριτική της ταινίας βρίσκεται εδώ.)

Πηγή: freecinema.gr